Açık erişim, açık bilim ve açık eğitim ilkelerini benimseyen bir araştırmacı olarak YouTube’nin bir eğitim platformu olarak kullanılabilmesi potansiyelini dikkate alıyor ve bunu önemsiyorum. Bugün hepimizin evinde çoğunlukla akıllı televizyonlar yahut hemen elimizin altında olan telefonlarımız var. Bu teknolojik aygıtlar aracılığıyla YouTube gibi platformlara kolayca ulaşabiliyoruz. Burada bir tuşa basarak alanında uzman insanlardan ve düşünürlerden; tarih, felsefe, arkeoloji, sosyoloji ve doğa bilimlerine kadar pek çok konu hakkında bilgi edinebiliyor ve bu değerli bilim insanlarını ve düşünürleri dinleyerek derslerini izleyebiliyoruz. Hatta bu teknolojik fırsatlar sayesinde yeni bir dil öğrenebilme veya bilimsel bir konuyu derinlemesine inceleyebilme ve bilimsel/kültürel çalışmalar yapabilme gibi çok kıymetli imkânlara sahibiz. Burada YouTube sadece bir eğlence aracı değil, aynı zamanda ciddi bir eğitim platformu olabilme potansiyeline sahip bir dijital platform olarak öne çıkmaktadır.
Bu platformdaki içerik üreticileri sadece eğlence sektörüne yönelik içerikler üretmiyor. Burada aynı zamanda çok değerli öğretmenler, akademisyenler, araştırmacılar ve yazarlar da bulunuyor. Bahsi geçen bu insanlar YouTube’ye çeşitli bilimsel bildirilerden kitap okumalarına ve derslere kadar pek çok içerik yükleyerek YouTube’yi aktif bir şekilde kullanıyor. Kimileri daha kurumsal, kimileri ise bağımsız ve daha sade bir anlatımla bilgi birikimlerini ve düşüncelerini bizlerle paylaşarak oldukça kıymetli bir iş yapıyorlar. Bu gerçekten takdir edilmesi gereken bir harekettir.
Bir üniversiteye gidemeyen, bir derse fiziksel olarak katılamayan yahut araştırmaya ve öğrenmeye yeterince vakit ayıramayan kişilerin bile bir profesörün dersine, bir araştırmacının yorumuna ve bir yazarın analizine bu platform sayesinde ulaşabiliyor olması gerçekten toplumsal eğitim ve ilerleme için çok ciddi öneme sahiptir. Elbette kaliteli ve eğitici, bilimsel ve düşünsel içeriklere her zaman ulaşabilmek kolay değil. Nitekim çoğu zaman çok kıymetli insanların değerli videolarının yalnızca birkaç kişi tarafından ya da yüzler veya binlerle ifade edilen sayılarla izlendiğini görebiliyoruz. Bu bir sorun olmakla beraber yazımın amacı da bu soruna yönelik olarak kamusal bilinç ve eğitim için bir çağrıdır.
YouTube’nin içeriğini etkileyen en önemli faktör sizin onu kullanış biçiminizdir. Eğer daha fazla öğretmen, akademisyen, yazar ve araştırmacı YouTube’yi etkin bir şekilde kullanırsa bu platformun alternatif bir açık üniversiteye dönüşebilme potansiyeli çok fazladır. Henüz şimdiden bu potansiyel gerçeğe dönüşmeye çok yakın gözükmektedir. Ben kendi eğitim hayatımda bazı hocaların YouTube’ye liste dışı, gizli videolar yükleyerek ek bilgiler içeren derslerini buradan öğrencilerine ilettiğine şahit oldum. Bu pratik bir çözüm olmakla beraber toplumun eğitimi için yeterli görünmemektedir.
Açık erişimli derslerin artması ve bu bilgilerin paylaşıldığı sürece toplumun ileriye gitmesi mümkün olacaktır. Bugün herkesin elinin altında olan bu devasa video kütüphanesi yalnızca bir eğlence platformu değildir. Bunun farkında olmamız gerekiyor. YouTube’nin eğitim potansiyeli çok yüksek olmakla beraber bunu görmek, bu yönde içerik üretmek ve hem bireysel hem de toplumsal anlamda büyük bir kazanım sağlanabilmesi tamamen bizim elimizdedir.
Bilgiye ulaşmak isteyen insanlar için açık bir kapı her zaman olmalı düşüncesinden hareket ederek YouTube’nin de bu kapılardan biri olduğunu ifade etmek istedim.
Mehmet Hüseyin Arslan
