Sümer mitolojisi içerisinde gökyüzünün düzenlenmesini anlatan mitlerden biri, ay tanrısı Nanna'nın doğuşu ile ilgilidir. Bu mite göre, Sümerlerin en önemli tanrılarından biri olan tanrı Enlil, Nippur'da bulunan kutsal mabedinde hüküm sürerken bir gün tanrıça Ninlil’e gönlünü kaptırarak aşık olur. Tanrıça Ninlil’i elde edebilmek için her türlü yolu deneyen tanrı Enlil, sonunda bir ırmak kenarında bu tanrıçaya zorla sahip olarak kötü bir davranış sergiler. Tanrı Enlil’in yapmış olduğu bu eylem, diğer Anunnakiler tarafından hoş karşılanmaz ve toplanan tanrılar meclisi, tanrı Enlil’i cezalandırmaya karar verir. Anunnakiler tarafından Enlil’e verilen ceza, yeraltı dünyasına sürgün edilmektir. Fakat tanrıça Ninlil, bu durumu kabul etmekte zorlanır. Çünkü tanrıça Ninlil, Enlil’den hamiledir. Yeraltı dünyasına Enlil’in peşinden giden Ninlil, orada doğacak olan çocuğun kaderi konusunda büyük bir kararsızlık yaşamaktadır. Tanrı Enlil de çocuğunun yeraltı dünyasında doğmasını istememektedir. Bunun için bir arayış yoluna giren tanrı Enlil, bir plan yapar ve durumu değiştirmeye karar verir. Ninlil’in başka tanrısal varlıkların annesi olmasını sağlayan tanrı Enlil, böylece doğacak olan Nanna adlı çocuğunun gökyüzüne yükselmesini sağlar.
Tanrı Enlil’in yapmış olduğu bu karmaşık plan, gökyüzünün düzenlenmesi için önemli bir atılımdır. Nanna'nın yeraltı dünyasından gökyüzüne yükselmesiyle birlikte, tanrı Enlil gökyüzünü aydınlatmak için ay tanrısı olan oğlu Nanna ve ay tanrısının sazlık tanrısı Ningal'den olan oğlu güneş tanrısı Utu’yu ve diğer gezegenler ile yıldızları kullanarak gökyüzünü şekillendirmeye başlar. Ay tanrısı Nanna'nın gece yolculukları sırasında yıldızlar onun etrafında tohumlar gibi dağılmakta ve gezegenler Nanna'nın etrafında hareket etmektedir. Ay tanrısı Nanna'nın "gaffeh" ismi verilen özel bir tür araç ile yolculuk ettiği düşünülmektedir. Güneş tanrısı Utu ise gökyüzüne çıkarken kullandığı özel bir aracının olup olmadığı bilinmemektedir. Sümerlerin, güneş tanrısının günün sonunda batı dağından batıp geceleri yeraltı dünyasında bir yolculuk yaparak sabah vakti doğu dağından tekrar gökyüzüne çıktığına inandıklarına dair birtakım varsayımlar olsa da güneş tanrısı Utu'nun geceleri nereye gittiği hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Sümerler, geceleri güneş tanrısının uyuduğunu düşünmektedir. Anlatılan bu mitolojik öykü ile birlikte yaratılış içerisinde gökyüzünün düzenlenmesi kısmı tamamlanmış oluyordu.
Araştırmacı-Yazar
Mehmet Hüseyin Arslan
